Hüseyin Murat Özgen

Klasik Dönem Heykel Sanatına Giriş

Hazırlık için bilgisayar başına geçin ve aşağıda belirtilen

• Tarihsel bağlamlara arka plan okumaları yapın

• Genel üslup özelliklerinde belirtilen kavramları araştırın

• Bölgesel merkezlere göz atın

• Belirtilen eserlerin görsellerini inceleyin

Tarihsel Bağlam

...Arkaik sonu Klasik başında Ege'de siyasal durum

• Başlangıç MÖ 480 - Pers savaşları sonrası Yunan zaferi

• Bitiş: MÖ 323 - Büyük İskender'in ölümü (Hellenistik Dönem başlangıç)

• Yunan şehir devletlerinin altın çağı (özellikle Atina)

• Demokrasi, felsefe ve sanatın gelişimi

Genel Üslup Özellikleri

• Doğalcılık ve ideal güzellik anlayışı

• Kontrapost duruşunun gelişimi (Polykleitos'un kanonu)

• Anatomide kesinlik, oran ve denge

• Sakinlik ve içsel denge - "Severe Style" ve olgun klasik üslup

• Bronz ve mermer kullanımında ustalık

Üslup Dönemleri

• Erken Klasik (MÖ 480-450): Severe Style, sert yüz ifadeleri, ilk doğalcı anatomiler

• Olgun Klasik (MÖ 450-400): Polykleitos'un Doryphoros'u, Phidias'ın Parthenon heykelleri

• Geç Klasik (MÖ 400-323): Praxiteles'in zarif Afrodit tasvirleri, Lysippos'un ince oranlı atletleri

Önemli Heykeltıraşlar

• Myron: Diskobolos (Disk Atan Atlet)

• Polykleitos: Doryphoros (Mızrak Taşıyan) - Kanon

• Phidias: Parthenon heykel programı, Athena Parthenos, Zeus Olympios

• Praxiteles: Knidos Aroditi - ilk çıplak kadın heykeli

• Skopas: Duygusal ve pathetik figürler

• Lysippos: İnce oranlar, Herakles Farnese, Büyük İskender portreleri

Önemli Eserler ve Özellikleri

• Kritos Boy (MÖ 480): Erken Klasik, kontropostun ilk örneklerinden

• Diskobolos (Myron MÖ 450): Hareketin dondurulması

• Doryphoros (Polykleitos, MÖ 440): Oran kanunu

• Parthenon Heykel Programı (Phidias): Tanrılar, atlılar, mitolojik sahneler

• Knidos Afroditi (Praxiteles, MÖ 4. yy): Zarif çıplaklık

• Apoxyomenos (Lysippos, MÖ 330): İnce oranlar, yeni mekansal algı

Teknik Özellikler

• Bronz döküm tekniğinde ustalık (çoğu orijinal kayıp, mermer kopyaları kaldı)

• Mermerde detaylı işçilik-draperi (giysi kıvrımları) ustalığı

• Oran ve simetri kanonları

• Heykellerde daha doğal hareket ve hacimsel düzen

Modern Literatür

• Boardman, Greek Sculpture: The Classical Period (1985)

• Stewart, Greek Sculpture: An Exploration (1990)

• Hurwit, The Athenian Acropolis (1999)

----

• Klasik Dönem, Yunan heykel sanatının doruk noktasıdır

• İdeal güzellik ve doğalcılığın birleşimi

• Hellenistik dönemde çeşitlenecek olan üslupların temeli

• Roma, RÖnesans ve modern sanat için model teşkil etmiştir.