Natuf Kültürü 15000-11500
Natuf Kültürü 15000-11500
Geç Epipaleolitik - Geç Natuf (13.75-12.74 calBP)
Levant bölgesi Natuf halkı, bugünkü köyler benzeri yerleşmelerde yaşamış, barınma ihtiyaçları için yapılar inşa etmiş, ölülerini ya evlerin altına ya da yakınına gömmüş bir topluluk.
Seçici ve yoğun bir avlanma düzenine sahip.
Yerleştikleri alan ekolojik çeşitliliği olan bir bölge meşelik fıstıklık alanlardaki kabuklu meyve (fıstık, badem) ve yabani tajıl toplayıcılığı.
Ortak bıçaklarda yoğun silika parlaklığı, ezgi vurma, öğütme taşlarının sayısı, dış ve iskelet verileri, bitkisel gıdaların beslenmede giderek önem kazandığını gösteriyor.
Avlanmada da çevrelerindeki hayvanların, özellikle küük hayvanların sayılarında artış.
Natuf, yerleşik avcı toplayıcı kültür gruplarının en karmaşığı; yoğun ve bilinçli toplayıcılık, hasat vd. sonraki gelişmelerin tetikleyicisi
PPNA'da geçim ekonomisi: avcılık ve yabani bitkilerin toplayıcılığı;
ve ilk kez çok az sayıda da olsa kültüre alınmış ürünler ile karşılaşılıyor!
PPNB'de tarıma alınmış bitki ve evcilleştirilmiş hayvanlar hemen hemen tüm Yakın Doğu'ya dağılmış durumda.
PPNA - Khiamian / Sultanian (11.6 - 10.6 calBP)
Mimari
Barınak yapılarının boyutunda artış. Standartlaşma, özellikle gözyaşı damlası planlı barınaklar. Aynı zamanda dörtgenimsi yapılar.
Terre pisee ve kerpiçler
Ortak silolar
Devasa kamusal yapılar
Fırınlar, silolar
Çalışma platformları/döşemeleri
Kültürel öğeler
Çekirdek aile barınakları, topluluk çağındaki çabalar: Eriba'nın kulesi, hendeği ve duvarı, WF 16'da O75; Dhra, Jericho'daki kamusal depolama birimi; El-Hemmeh'deki mezarlık evi
Netiv Hagdud - PPNA
Taş temellerde plano-dışbükey (domuz sırtlı) kerpiç dolguların kullanımı
Wadi Faynan 16
Paleolitik-Epipaleolitik-Mezolitik
Neolitik MÖ 10000-5500
Çanak Çömleksiz Neolitik
Çanak Çömlekli Neolitik MÖ 7000-6000/5500
Kalkolitik Kentleşme öncesi/Öncü kentler
İlk kalkolitik
Orta Kalkolitik
Son Kalkolitik
İlk Tunç Çağ Kentleşme
İTÇ I
İTÇ II
İTÇ III
Epipaleolitik/Mezolitik (Levant bölgesi'nde Natuf)
Neolitik M.Ö. 10000-7000
Çanak Çömleksiz Neolitik
Kalıcı, sabit yerleşmeler
Mimari ve alet yapım teknolojisinde gelişim, çeşitlenme
Anıtsal, ortak kullanılan yapılar (kamusal yapılar)
Yoğun ve bilinçli toplayıcılıktan ilk üretime geçiş aşaması
Sosyal yapı ve ölü gömme geleneklerinde yenilikler
Yeni yapılanma, örgütlenmeler
Çanak Çömlekli Neolitik MÖ 7000-6000/5500
Tarımcı, hayvancı
Çiftçi köy yerleşmeleri
NEOLİTİK
Çanak Çömleksiz Neolitik - MÖ 10000/9500-7000
Bölge:
D ve GD Anadolu-K. Suriye-K.Irak-KB Iran-Doğu Akdeniz Kıyıları (Levant bölgesi-Mezopotamya)
Pre-Pottery Neolithic-PPN
PPNA - Çanak Çömleksiz Neolitik A
PPNB - Çanak Çömleksiz Neolitik B
Erken/İlk PPNB
Orta PPNB
Geç/Son PPNB
Çanak Çömlekli Neolitik: MÖ 7000-5500
Çanak Çömleksiz Neolitik'in ilk aşaması
Çanak Çömleksiz Neolitik A'da (PPNA) izlenen Gelişmeler
Holosen dönem: değişen iklim koşullarına uyum
Nehir, su/kaynak yakınlarında
Yerleşik yaşam - ilk kalıcı yerleşmeler
Toprağa gömük, yarı-gömük yapılar (taş, kerpiç)
Yuvarlak/Oval planlılar
Dörtgen planlı yapılara geçiş
Özel, anıtsal yapılar(kolektif iç gücü gerektiren)
Çanak Çömleksiz Neolitik'in ilk aşaması
Çanak Çömleksiz Neolitik A'da (PPNA) izlenen gelişmeler
Yoğun ve bilinçli toplayıcılık
Yoğun ve bilinçli avcılık
Yontma taş alet endüstrisinde yeni tip aletler, yeni teknolojiler
Sürtme taş alet endüstrisi
ezme, öğütme
İdeoloji/inançlarda dönüşüm sanatsal, inançsal (soyut) ürünler
Ölülere özel muamele
GD Anadolu: Hallan Çemi, Çayönü, Göbekli Tepe, Demirköy, Körtik Tepe, Güsir Höyük, Hasankeyf Höyük
Orta Fırat'ta: Mureybit, ŞEyh Hasan, Jerf el Ahmar, Qaramel
Güney Levant: Jericho, Netiv Hagdud, Wadi Feynan
Zagros: Qermez Dere, Nemrik 9