Arkeoloji - Anadolu ve Güneybatı Asya Prehistoryası

Mezolitik-Avrupa-soğuk-üst paleolitik devamı

Epipaleolitik-Güney Batı Asya, Anadolu, Çin, Japonya (oldukça kuru)

Kebaran Mağarası

Epipaleolitik Mezopotamyada 25binlerde başlar.

oxcal-site

Younger Dryas

12900-11700

Sıcaklıklar birden düşüyor. teorilerden biri YD insanları yerleşik hayata itti.En avantajlı yerlerikendilerine mesken tutmak istediler.

Abu Hureyra, yerleşik olup tarım yapmayan da var.

Neolitik yerleşmeler max. 1300m.

Epipaleolitikte hasat çok yapılır. Bitkilerle iç içeler. B vitamini girişi fazla bitkiler sayesinde.

Güney Batı Asya diyebiliriz yukarı Levant vs demektense.

Farklı gruplar bir araya geliyor burada (Levant koridoru) tarımın gelişimini bu keyif verici bitkilerin paylaşımına bağlayan teoriler var.

Gerard Diamond

Çöküş kitabı,

Tüfek, mikropi çelik

Erken Epipaleolitik (24.5-18.5)

Ohalo II 20bin yıl

Hangi ağaçların kullanıldığı nasıl belirleniyor?

Yanmış ağaç kalıntılarının analizleriyle.

Göbekli Tepe'de birleşipexpo gibi rekabete giriyorlar. Toplanma alanı. Non-domestic. Tapınak değil!

Klaus Schmidy hızlı kazdı. Karahan Tepe pandemide kazıldı, çok hızlı kazıldı. Çok yavaş kazılmalı.

TAP

Toplumsal Arkeoloji Platformu

Buluşma yeri (Göbeklitepe)

Farklı ok ucu tipleri görülüyor. Daha uzağa, öldürücü olan deneniyor. Av rekabeti, feasting.

Afrika'da var. (feasting) Av hep var Çatalhöyük vs.

PRehistorya'da iki aks var İst(prehist) ve Ank. (sadece mağara-orta epipaleolitik)

Epipaleolitik Neolitik'in hazırlayıcısı.

Ank. hiç Neolitik çalışması yok.

İsrail Epipaleolitik'i üçe bölmüş erken, orta, geç

Orta Epipaleolitik (18.5-15 bin cal BP) mimari çok belirgin değil

Geç Paleolitik

Çatalhöyük çocuk doğunca başka aileye veriliyor ölünce ilk aileyle ilgili yere konuluyor.

Onlineolithic YouTube

Ders5

Tabun mağarası önemli (konu dışı)

PPNA öncesi sembolik

Hilozon taklit mağarası (önemli)

süs eşyaları bulunan mezar

Natuf kültürü nedir?

Levantın en güneyinden başlar Suriye'ye kadar ki yer.

Ceylan (en çok yenen) kaplumlağa, köpek vs. de yiyorlar.

Final natufta kafatası sıvama, süsleme var.

En kuzeydeki yerleşme Ain Mallah

cattle: yaban sığırı

equios: yaban eşeği

gazelle: ceylan

kemiklerden alet, süs eşyası vs yapılıyor.

Braidwood, öğrencisi Canyon

Gordon Childe: Marksizm etkisinde, yayılmacılık savunuyor. Tarım devrimi (neolitik devrim) ilkel/barbar(uygar

Breated: Bereketli Hilal

Kentleşme ne zaman başladı

Jarmo (erken tarım yerleşmesş)

Dörtgen mimari genelde PPNB'de görülür.

PPNA'da yuvarlak evler var. Dörgen yok.

Cericho kulesini araştır. işlevi ne?

space making-Güneş Hoca yazısı

PPNA'da yoğun tarım yok.

Yapısalcılık Strauss desenleri açıklamaya çalışıyor.

PPNA nedir?

tarihi nedir?

10000-8800

Mimari, yuvarlak temel, kazılarak yapılır.

taş kaplar var, yontma taş teknolojisi, ok uçları

mikrolitin ortaya çıkışı deri işleme, hasat yapmak için, buğdayı ezmek için

su basman: yeirn üstü

temel: yerin altı

PPNB yer üstü yapılar

İnsanın da evcilleştiği dönem

dışardaki besin evin içine giriyor, depolama.

aynı çatı altında yaşayan topluluklara dönüşüyor.

Göbekli Tepe çok kötü kazıldı 5 kişiyle. içine kapalı. Çatal Höyük 150 kişi ile öğrenci vs.

Nevli Çöri de kazıldı o yıllarda. Kült binası denildi. Elde veri olması gerekir. O dönemdeki yapıların kült amacıyla mı yapıldığı bilinmez.

90'larda marksizm hakim, arkeolojide de, alt yapı-üst yapı

Gordon Childe: Tarım devrimi Neolitik devrim olarak görmüş. ideoloji, inanç, ritüel yok.

Braidwoodçuluk: ilk üretici köy topluluğu

Jakkoben (önemli figür): ev dediğimiz şey transformation var bu da inancın ortaya çıkmasını sağlıyor. böylece tarım ortaya çıkması için zemin hazırlıyor.

Bourdiou, Faocoult bilmek lazım. salt mitolojiye bağlamak doğru değil.

Aslında buralar (Göbekli) rakabet alanları

mimarlık, taş kaplar, ok uçları

Karahan Tepe muhtemelen bir grubun yeri

Göbekli Tepe expo yeri gibi. Rekabet daha iyi sanat, mimar vs getirir.

Rahip vs gibi bir sınıfa işaret etmez.

Özel amaçlı büyük anıtsal yapılar (tapınak değil)

Sadece inanç için yapılıyor olamaz.

Ortak bir alan, her şey yapılıyor.

Braidwood vs Child takımı Klaus ölünce kimin kazacağı sorunsalı var. Almanların devam etmesi gerektiği düşünüldü.

Urfa müzesi önemli eserler var. tilki patisi kabın içinde

suluaş neolitik deniyor/ yanlış

Boncuklu slayt: sadece süs eşyası değil, sizi? işaret eden semboller, akraba ile grup ile ilişkili olabilir.

Kazan kişi leş, mısır mitolojisiyle ilişkilendirmeye çalıştı.

Körtik Tepe: çok bulunuyor bu boncuklardan

Göbekli, Karahan çok yok boncuklar.

Bileme taşları (sembolik işaretler var üzerlerinde)

Dış dünya ile iç dünya arasında geçiş

Papa ve halı görseli-doğu kutsal temsili

Dış dünyada kartal, yaban domuzu

evin içine taşıyonca kontrol etmeye çalışıyor.

PPNB-Yerleşik yaşam artık oturmuş.

Epipaleolitik-PPNA-PPNB arasındaki farklar

EPİ: mağara, açık sezonluk kulübeler, avcı toplayıcı, gazel, her şeyi yiyorlar, mikrolit

PPNA: köy ve mezra, kalıcı yerleşimler, yuvarlak, biraz tarım biraz evcilleştirme, okuçları, mikrolit devam

PPNB: köy nüfus artıyor, kalıcı dörtgen yapılar, tarım, sembolizm çakılıyor. ok ucu şekilleniyor.

Kuzey ve güney Levant genel tablo bu

Orta Anadolu'da PPNA-PPNB yok

İsrail-Toroslar'a kadar kapsıyor

Mersin Antalya dahil değil.

Orta Anadolu'da Erken Neolitik, geç Neolitik var.

Göbeklitepe'de etkileşim daha fazla olduğu için onlar Anadolu'ya göre daha hızlı,i çabuk gelişti.

homojenlik görüyoruz, ortak mit, sembol, mimari ögeler.

Mikrolit aletlerin azalması, ok uçların artması PPNA, yuvarlak yapılar, kısmen toprağa gömülü, Bereketli Hilal'de tarım yeni başlıyor.

nüfus artmaya başlıyor

höyükler oluşmaya başlıyor

ideoloji baskın

Hayvan evcilleştirme başlıyor, domuz, koyun, keçi, sığır Orta Fırat, Dicle bölgesi

PPNB- dörtgen mimari

ok uçları çeşitleniyor, mikrolitler azalıyor

tarım hacmi artıyor

nüfus artıyor, ölüm artıyor (hayvan kaynaklı hastalıklar)

tek odalı yapılar daha büyük yapılara dönüyor

kamusal alanlar köy içerisinde bölümler

Evler daha yalıtılmış yerler oluyor.

Gündelik aktiviteler daha fazla

Tarımcı toplumlar bu süreçte ortaya çıkıyor. 7500 MÖ

7400 Çanak Orta Fırtat'ta ortaya çıkıyor.

Takas düzeni var. boncuk, çanak vs görünce orada üretildiği anlamına gelmiyor. Gezici gruplar var. Çanak üreticileri çanakları üretip yollarına devam ediyor. çerçiler gibi.

bina yapımı da öyle. Dolaşan ustalar var. Etkileşim ve rekabet olmasaydı ilerleme olmazdı.

Bu nedenle "Göbekli Tepe Kültürü" demek doğru değil.

Orta Anadolu'da rekabet çok yok, ya da bilinçli olarak etkileşimde olmayı istemediler.

8400'de Göbekli, Karahan gelişmiş olmasına rağmaen Orta Anadolu'da yaşam başlıyor, yuvarlak kulübeler.

10500-8400 Orta Anadolu'ya geliyor birisi mi getiriyor yoksa kendi kendine mi geliyor.

Buradan başlayıp diğer tarafa gitmiyor. (genel yanlış ezber)

Her bölge kendi içerisinde neolitikleşebilir.

Aynı veri farklı bölgelerde var diye bağlantı olmasına gerek yok.

Aynı gelişme aynı ölçüde değil.

Obsidiyen önemli.

Orta Anadolu'daki obsidyen daha kaliteli olduğu için buna talep var. Orta Anadolu'da 9000 yerleşik hayat başlamamışken doğudan gelen obsidyen ustaları dilgileri alıp dönüyorlar. (geçerken köylere bunları bırakıp değiş-tokuş yapıyorlar. bu network böyle çalışıyor.

Orta Anadoludakiler hala yerleşik değil kendilerine yetecek kadar yiyecek var.

Navi formlar (dilgiler) Orta Anadolu'da alıcıları yok. Ama teknolojiyle ilgileri yok, kaynaşmıyorlar.

Orta Anadolu'da Levanttaki kadar çeşitli teknoloji yok.

Obsidyen en az ve uzakta, prestijli bir malzeme.

Yuvarlak plan 8400-7400

kerpiç ev

buğday, arpa

Evler hem yaşam hem ölüm sembplik anlamda

Hocker pozisyonu.

PPN (Anadolu'da) ya da Erken Neolitik

PPN kültürleri ortak kültürleri var, aralarında network var.

Orta Anadolu'da çok yok. Kendi içlerinde de değiller. Kültürel ortaklaşmaya niyetleri yok.

Kurtuluştaki ermeni bir aile çok etkileşimde olmayabilir.

Marksist anlatımdan dolayı Neolitikte ritüelyerler yoktu.

PPNB'de neden görmüyoruz bu törensel yerleri

Izgara biçimli neden? Depo olarak kullanılan yerlerde besinlerin hava akışını sağlaması için.

Braidwood çok önemli ama Çayönü'nde saltaşı buldupunda söktürdü. İnanç, totem vs olmadığını düşünüyordu.

Braidwood (sembolizm yok) vs Jacj Coven (sembolizm önemli)

Hoca Coven ve Hodder'ı destekliyor.

kireç tabanlı yapılar demek daha doğru.

Neolitik Türkiye

Kim kazıyorsa onun makale, yayınına bak.

Akarçay

Orta PPNB domestik hayat burada tarım ekonomisi var, köy yaşamı gibi ana odağı besin depolanması vs. sembolik örüntüyü hayatlarından çıkartıyorlar. belki zaman ayıramıyorlar.

Hocanın fikti geçmişteki radikalleşme tarıma endekslilikten olamaz. Bilinçli tercih var, sembolizmi çıkartmak için. Belki dış dünyayı dılarıda bırakıp kendi evlerine yönelmeleri.

Orta Anadolu'da hiç yok mesela. Neden sembolleri görüyoruz, rekabet var. Orta Fırat vs. radikal bir durum var.